Σεβασμιώτατε, σεβαστοί πατέρες κυρίες και κύριοι
Αμέσως θα διαπιστώσετε ότι ούτε κοινά αποδεκτός είμαι, ούτε σοφίες λέγω, απλός μερικές απόψεις λέγω, επειδή ακριβώς καθώς ξεκινάει μία καινούρια σελίδα στην ζωή μας, είμαστε αδύναμοι και θέλουμε να σκεφτούμε λίγο για αυτά που θα ακολουθήσουν και μάλλον με αυτόν τον τρόπο σκέφτηκα και εγώ να δω ακριβώς έτσι με απλές σκέψεις τι είναι ο χρόνος, υπάρχει χρόνος;
Ζευγμένος στον ζυγό του χρόνου και του χώρου, ο άνθρωπος σύρει την Οικουμένη.
Ο χρόνος πικρόν φορτίον, και ο χώρος θλιμμένος δίδυμος αδερφός του χρόνου.
Δεν υπάρχει τίποτα το πιο τραγικό και πιο θλιβερό από το ανθρώπινο γένος ζευγμένο εις τον βαρύν ζυγόν του χώρου και του χρόνου.
Έτσι, περιγράφει αυτές τις τραγικές συνθήκες τις βιώσεως του χρόνου μια μεγάλη Οσιακή και λόγια μορφή του αιώνα που πέρασε, ένας σύγχρονος Άγιος, της Σερβικής Εκκλησίας ο Ιουστίνος Πόποβιτς.
Έτσι ο άνθρωπος χαράσσει μία τραγική πορεία ζωής, και σε κάποιους σταθμούς της πορείας αυτής, κάποια σημαντικά γεγονότα, ή νομίζει ή θέλει να τα θεωρεί σημαντικά, όπως είναι η αλλαγή του έτους.
Αυτά τα γεγονότα σηματοδοτούν την ζωή του και κοιτάζει πχ τώρα τον χρόνο που έφυγε, αναλογίζεται τι κέρδισε, τι έχασε και κοιτάζει το νέο έτος και συναισθάνεται ότι το νήμα της ζωής του λιγοστεύει.
Φοβάται καθώς αντικρίζει τον Θάνατο και τρέμοντας και γεμάτος απελπισία, καθώς βλέπει αυτά τα γεγονότα, γεγονότα πια σχεδόν ότι πλησιάζουν αυτές οι καταστάσεις να έρχονται.
Εύχεται μέσα στην απελπισία του αίσιον και ευτυχές το Νέο Έτος, διασκεδάζει με θορύβους, με γέλια και τραγούδια, για να λησμονήσει αυτό που έρχεται.
Τι είναι ο χρόνος;
Η έννοια του χρόνου δεν είναι δυνατόν να οριστεί, παρόλο που τούτο φαίνεται απλό, είναι πολύ δύσκολο να προσδιορίσει και να αντιληφθεί κανείς την αντικειμενική πραγματικότητα του χρόνου
Όταν μιλάμε για τον χρόνο, συνήθως βασιζόμαστε σε προσωπικά βιώματα και υποκειμενικές αντιλήψεις.
Θα έλεγε κανείς πχ πως ο χρόνος είναι η διαδοχή στιγμών, ημερών, ετών, αιώνων.
Θα μπορούσε επίσης να ορίσει τον χρόνο ως την διάρκεια ενός φαινομένου που μπορεί να μετρηθεί σε σχέση με κάποιο άλλο.
Τον χρόνο αγαπητά μου αδέρφια, αντιλαμβανόμαστε με την αντοχή των βιωμάτων και των αισθημάτων.
Η δε διάρκεια και διαίρεση του, σε παρόν παρελθόν και μέλλον, είναι μόνον, απλά και μόνον, αποτέλεσμα υποκειμενικών βιώσεων και προσδιορισμών.
Είναι αυτό που στην συνέχεια θα πω, ο χρόνος ως ψυχικόν γεγονός , ψυχικό και ψυχολογικό γεγονός.
Είναι η μόνη αλήθεια από πλευράς Φιλοσοφίας σχετικά με τον χρόνο.
Αλλά ο χρόνος εξαρτάται από την διάσταση του χώρου.
Χώρος και χρόνος είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένοι.
Αποτελούν ένα όλο.
Είναι οι δύο βασικοί άξονες, γύρω από τους οποίους ξεδιπλώνεται η ανθρώπινη ζωή.
Μέσα από την αντίληψη του χώρου ο άνθρωπος διαμορφώνει και εγγράφει στην συνείδησή του την έννοια του χρόνου. Βιώνει την διαδοχή και την διάρκεια των γεγονότων, παρατηρεί την περιοδικότητα των φαινομένων.
Υπάρχει όμως στην πραγματικότητα ο χρόνος αυτός;
Οι μεγάλοι Φιλόσοφοι και οι Φυσικοί και θα έλεγα ξεκινώντας από τον Πλάτωνα τον Αριστοτέλη, μετά τον Νεύτωνα τον Αϊνστάιν, άλλους μεγάλους, μελέτησαν το φαινόμενο του χρόνου, αλλά καθώς βλέπουμε στην διδασκαλία τους ανακαλύπτουμε ότι υπάρχει διαφορά, απόψεις διισταμένες.
Θα έλεγα ότι δεν υπάρχει οντολογικά ο χρόνος.
Ο χρόνος είναι δημιούργημα του πεπερασμένου κόσμου, των αισθητηρίων και της αντιλήψεως του ανθρώπου.
Επειδή δεν μπορεί να κάνει αλλιώς, βλέπει τον χρόνο, τον διαιρεί τον χρόνο, και κάπου εκεί τοποθετεί τον εαυτό του μέσα σε αυτές τις διαστάσεις του χρόνου, η αν θέλετε μια άλλη διάσταση του χώρου όπως λένε πολλοί.
Η Ανατολή η Δύση, το χτες το αύριο, η Γέννηση, ο Θάνατος, όλα αυτά τα περιστατικά συσχετίζονται με τον χώρο και οροθετούν τον χρόνο, και εμείς στεκόμαστε απέναντι, βλέπουμε ακούμε συναισθανόμεθα, τοποθετούμε τον εαυτό μας, βιώνουμε καταστάσεις.
Έτσι μπορούμε να διαμορφώνουμε συνείδηση για την χρονικότητα.
Δεν υπάρχει ο χρόνος. Εκείνο το οποίο καταλήγουμε ως άποψη είναι ότι υπάρχει μόνο αιωνιότητα.
Δεν υπάρχει χρόνος.
Ο χρόνος είναι συνυφασμένος με την κίνηση είναι συνυφασμένος με την αλλαγή.
Η αιωνιότητα είναι το απόλυτο, είναι το αναλλοίωτο, είναι το μόνιμο, είναι το ακίνητο.
Ότι είναι πέρα από κάθε κίνηση και κάθε αλλαγή, αυτό είναι αιωνιότητα.
Ο χρόνος μπορεί κάλλιστα να είναι κάτι απλό.
Η αιωνιότητα είναι το πάν.
Εφόσον η Αιωνιότητα είναι το παν, ο χρόνος είναι το μηδέν.
Έτσι βλέπω τα πράγματα.
Ο χρόνος υπολογίζεται σήμερα ότι έχει ηλικία ορισμένων, ότι ορίζουμε τελοσπάντων ως χρόνων, δισεκατομμυρίων ετών., και η γέννηση του συμπίπτει με την δημιουργία του σύμπαντος, τότε που επικρατούσε ένα χάος και σκότος πολύ.
Ο χρόνος έχει μία διπλή υπόσταση όπως λένε οι ειδικοί.
Είναι φυσικό φαινόμενο και είναι και ψυχολογικό γεγονός.
Μπορεί κανείς να αμφισβητεί την ύπαρξη του χρόνου ως φυσικού φαινομένου όχι όμως και ως ηθικού και ψυχολογικού γεγονότος.
Χρόνος, παίρνω έναν από τους πολλούς ορισμούς που υπάρχουν, κάπου για να έχουμε ένα σημείο επικοινωνίας, είναι διάρκεια η οποία συνεχώς προκύπτει από την κυκλική κίνηση της γης και των άλλων ουρανίων σωμάτων.
Χρόνος θα υπάρχει στον Πλανήτη μας, εφόσον θα υπάρχει Ήλιος και η Γη θα στρέφεται γύρω από τον Ήλιο.
Από την αρχαιότητα άρχισαν οι διάφοροι Φυσικοί αστρονόμοι να μετρούν τον χρόνο, και έτσι βλέπουμε τον όρο, αστρική ημέρα.
Είναι περίπου ο χρόνος μιας πλήρους περιστροφής της γης περί τον άξονά της.
Επινοήθηκαν ειδικά όργανα για την μέτρηση του χρόνου, η κλεψύδρα, το ρολόι, να 2 χαρακτηριστικά, γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς.
Για τις ανάγκες των ανθρώπων ως μονάδα μέτρησης του χρόνου, ορίστηκε η Ηλιακή ημέρα.
2 διαδοχικές άνομες κινήσεις του Ηλίου δηλαδή σύνολο 24 ωρών, 365 μέρες τέτοιες, συναπαρτίζουν το έτος.
Το Έτος που πέρασε το έτος που έρχεται, τα έτη που κουβαλάμε όλοι απάνω στην πλάτη μας.
Ο χρόνος εξαρτάται από τον χώρο. Χώρος και χρόνος.
Χωρόχρονο λέμε στις επιστήμες του ανθρώπου την διάσταση αυτή και θα έλεγα αν κοιτάξουμε από τις πρώτες στιγμές της ζωής του ανθρώπου αυτός αρχίζει να ζει τον χώρο και τον χρόνο εμπειρικά αντιληπτικά.
Να δούμε το παιδάκι στην νηπιακή ηλικία.
Το παιδί στη νηπιακή ηλικία έχει άξονα το σώμα του, άξονα του κόσμου.
Είναι το παν μέσα στον κόσμο αυτόν και αρχίζει ζει τον χρόνο, για το μικρό παιδί χρόνος είναι το εδώ και τώρα.
Δηλαδή τα πράγματα τα παιχνίδια οι καραμέλες και μέσα σε αυτά είναι αυτός ο ίδιος.
Πάντοτε μην ξεχνάμε μία πορεία που διαγράφει ο άνθρωπος στο μεγάλο ταξίδι της ζωής.
Ποιο είναι το μεγάλο ταξίδι της ζωής του ανθρώπου.
1η πορεία :
Να ανοιχθεί και να πορευτεί σε όλη την διάρκεια της ζωής του, απέναντι στον κόσμο και την ζωή, για να εξωτερικεύσει τον κόσμο και την ζωή για να φτιάξει τον δικό του εσωτερικό κόσμο στον οποίο θα ζήσει.
2η πορεία :
Μέσα του, για να γνωρίσει τον εαυτό του καθώς κάνει αυτό το άνοιγμα και την έρευνα προς το απέναντι και
3η πορεία :
μία πορεία επάνω προς το Θεό, όπου εκεί θα έρθει να ρωτήσει : ποιος είναι, από πού ήρθε, που πηγαίνει, τι είναι ο Θάνατος, υπάρχει αιωνιότητα, και μετέχει αυτός στην αιωνιότητα;
Έτσι βλέπουμε λοιπόν πως το μικρό παιδί ανοίγεται προς τον κόσμο, ζει το εδώ και τώρα και ξέρετε, με το σώμα του φανταστείτε ένα μικρό παιδάκι τι κάνει :
Έχει ιδιαίτερη σημασία να δούμε το πώς αρχίζει, μπουσουλάει, στέκεται, στηρίζει τον αυχένα, μετά ψάχνει, πιάνεται, αναρριχάται σηκώνεται, κάνει τα πρώτα βήματα.
Έτσι :
Διαδοχή, σωματικός ρυθμός, κίνηση, επανάληψη, τώρα, πριν, μετά, αύριο, αυτά αρχίζει να τα βιώνει με το σώμα του, την κίνηση, γι’αυτό είπαμε ότι ο χρόνος μπορούμε να πούμε ότι είναι και μία ψευδαίσθηση, επειδή αποβαίνει, είναι τι αποτέλεσμα του αγώνα του ανθρώπου να συνειδητοποιήσει.
Τον δικό του τον εαυτό μέσα στα πράγματα και μέσα στην εξέλιξη που υπάρχει.
Αυτοσυνειδησία λοιπόν του ανθρώπου.
Και μετά έρχεται η εφηβεία.
Στην εφηβεία , θα δει τον χρόνο διαφορετικά, ο άνθρωπος, στρέφεται κυρίως προς το μέλλον, γι’αυτό και εμείς στα σχολεία , βοηθούμε τους νέους να αντιμετωπίσουν αύριο το επάγγελμα, να συντονίσουν τις προσπάθειες για τις σπουδές τους , τώρα για το αύριο,
Τα παιδιά στην εφηβεία , είναι φυσιολογική η πορεία προς το άλλο φύλο, σκέφτονται, οραματίζονται την οικογένεια του αύριο, την ζωή του αύριο είναι η ηλικία που καλπάζει προς το μέλλον.
Για να φτάσουμε λοιπόν μετά, και να δούμε τους ώριμους ανθρώπους και να πάμε στην 3η ηλικία.
Η 3η ηλικία είναι η ηλικία που δεν κοιτάζει το μέλλον γιατί φοβάται το μέλλον, είναι η ηλικία που ζει με το παρόν, αλλά και εκεί δεν στέκεται σταθερά, αλλά γυρίζει πίσω και αναπολεί τις ημέρες που έχασε.
Αυτή είναι η πορεία, και όπως λέγετε είναι λίγο όνειρο.
Είναι ένα ποίημα και είναι ένα όνειρο που ζει, που βιώνει ο άνθρωπος είναι πραγματικότητα και αυτή την πραγματικότητα, την ψευδαίσθηση, έρχεται η εποχή μας να του την χαλάσει σήμερα.
Σήμερα λέμε ότι ο άνθρωπος είναι δούλος του χρόνου αυτού που αμφισβητούμε , αλλά πώς να το κάνουμε υπάρχει, υπάρχει με την μορφή αυτή.
Εκείνο από το οποίο υποφέρει ο άνθρωπος σήμερα είναι από την ταχύτατη πολιτισμική εξέλιξη και μάλιστα, από τα μέσα της Τεχνολογίας, αυτό που λέμε, επιτάχυνση του ρυθμού της ζωής.
Όλα γύρω του καλπάζουν, τρέχουν και ο άνθρωπος χωρίς να το καταλάβει ασυνείδητα εσωτερικεύει, ενδοβάλλει τον επιταχυνόμενο ρυθμό της ζωής.
Έτσι βλέπουμε ότι ζούμε σε μια εποχή όπως περιγράφουν οι ειδικοί, όπως είναι ο Έρικ Φρόιντ, ο Ουμπέρκο Έκο, περιγράφουν ακριβώς αυτήν την έκρηξη της Τεχνολογίας, την Θεοποίηση της Μηχανής που λέγει ο πατήρ Παϊσιος, έγιναν οι μηχανές και τα σίδερα να κάμουν κουμάντο στον άνθρωπο σήμερα και έγιναν σιδερένιες οι καρδιές του ανθρώπου.
Καταλαβαίνετε λοιπόν το εσωτερικεύει.
Κατ’αυτόν τον τρόπο η επιτάχυνση και όλα τα άλλα που εσωτερικεύει, αλλοιώνουν τον βιολογικό του ρυθμό, και κυρίως επηρεάζουν τον ψυχολογικόν του χρόνο.
Ζεί μέσα στην επιτάχυνση και τους γρήγορους ρυθμούς.
Αυτό που λέμε σήμερα, παθολογία και παθογένεια, μαστίζει την κοινωνία, μαστίζει τον πολιτισμό, μαστίζει τον άνθρωπο, και τον οδηγεί ακριβώς σε άλλους κόσμους.
Επηρεάζεται η συνείδησή του κεντρικού νευρικού σύστηματος και κυρίως του συμπαθητικού και παρα συμπαθητικού συστήματος, που ελέγχει ακούσια, κυρίως το πεπτικό σύστημα του ανθρώπου.
Έχουμε φοβερούς καρκίνους σήμερα, στο παχύ έντερο, στο στομάχι, από αυτή την εσωτερίκευση του εξωτερικού άγχους που μετατρέπεται σε προσωπική βίωση είναι το λεγόμενο στρες το οποίο λέμε.
Δεν έχουμε χρόνο δεν έχουμε χρόνο για ψυχαγωγία και στην οικογένεια δεν συναντώμεθα, μόνον με σημειώματα επικοινωνούμε, το ευλογημένο τραπέζι που θα μπορούσαμε να ζήσουμε την ευλογημένη στιγμή της Αγίας Τριάδος, ο μπαμπάς η μαμά, το παιδί.
Πώς αλλιώς θα πούμε στο παιδί για το δόγμα της Αγίας Τριάδος; Είναι ακριβώς η αγαπητική σχέση που βιώνεται μέσα στην οικογένεια.
Μα δεν έχουμε χρόνο για αυτό το πράγμα.
Έτσι λοιπόν βλέπουμε ότι η εποχή παίρνει μία μορφή με τους γρήγορους αυτούς ρυθμούς, όπως περιγράφει ο Ουμπέρτο Έκο :
Χώρος, Χρόνος, Πληροφόρηση, έγκλημα, τιμωρία αθώωση, οργή, λύση, ανακάλυψη, κριτική, γέννηση, μακροζωία,, θάνατος.
Όλα ταχύτατα σε ρυθμό στρες.
Ο αιώνας μας υπήρξε ο αιώνας του εμφράγματος.
Φανταστείτε τι θα πει για τον αιώνα στον οποίο ανοίξαμε την πόρτα και πορευόμεθα.
Βλέπουμε ότι αποτέλεσμα όλων αυτών των καταστάσεων που βιώνουμε είναι οι καρκίνοι.
Είναι ασθένειες, οι ειδικοί τα λένε, τα βλέπουμε στα συνέδρια και από την βιβλιογραφία, του κυκλοφορικού :
Εμφράγματα ακριβώς επειδή ζούμε στους ρυθμούς που μας παίζει η Κοινωνία :
Είναι εγκεφαλικά, δερματοπάθειες, ψυχικές ασθένειες, εσωτερικεύουμε όλα αυτά και τα ζούμε.
Ο γέρων Πορφύριος είναι μία φυσιογνωμία μεγάλη, ένας μεγάλος Άγιος της εποχής μας και κάνει διάγνωση, είναι και ιαματικός, ομιλεί κάπου. Σας διαβάζω ένα κομμάτι από το βιβλίο που έχω γράψει, «Γέρων Πορφύριος Πνευματικός πατέρας και παιδαγωγός» και ομιλεί για αυτό το εσωτερικευμένο πάθος του ανθρώπου από αυτά που συμβαίνουν γύρω, κάνει μία διάγνωση για τον καρκίνο.
Ακούστε πόσο επιστημονικά μιλάει :
Σε μια συζήτηση στο Νοσοκομείο Συγγρού, με μία γιατρό Πανεπιστημιακή, διατυπώνει απόψεις :
«Έχω κάνει και εγώ έρευνα για τον καρκίνο, έχω βρει αρκετά στοιχεία, ο καρκίνος βγαίνει κυρίως σε μπερδεμένες ψυχές, σε αγχώδεις ανθρώπους, σε βασανισμένους από διάφορα γεγονότα, σε καταπιεσμένους ανθρώπους.
Όταν πάθεις κάτι και σου πουν ότι είναι καρκίνος, πρέπει να δωθείς πολύ στην αγάπη του θεού, να ηρεμίσεις, να ησυχάσεις, να αγαπήσεις τον κόσμο, να τα αγαπήσεις όλα, να είσαι όλο αγάπη και Δοξολογία και να αγιάσει η ψυχή σου. Και όταν αγιάσει η ψυχή σου, όταν προσκολληθεί στον Θεό, και γίνει ηρεμία, το συμπαθητικό και παρασυμπαθητικό σύστημα, όχι το κεντρικό νευρικό σύστημα, πυραμθδικό εξωπυραμυδικό, – ο παππούλης ήξερε Ιατρική φοβερή λέει – όταν αγιάσει η ψυχή σου, όταν προσκολληθείς στον Θεό και γίνει ηρεμία, το συμπαθητικό και το παρασυμπαθητικό και όλα τα συστήματα του οργανισμού, θα ηρεμίσουν και τότε ο καρκίνος αν δεν θεραπευτεί τουλάχιστον θα μείνει εκεί που βρίσκεται.
Σου είπαν ότι έχεις καρκίνο; Αλλά όταν λέμε έτσι πρέπει να είσαι γεμάτος χαρά. Όχι από αυτήν την αρρώστια, συνεπώς θα πεθάνω – τίποτα.
Θα μελετήσεις την Γραφή, θα δεις ότι δεν υπάρχει Θάνατος και ότι όποιος πιστεύει στα λόγια του Θεού, δεν πεθαίνει ποτέ.»
Άρα για τον Άγιο δεν υπάρχει χρόνος, ίσως είχε εκείνος τα βιώματα της αιωνιότητας, τα χαρίσματα που είχαν οι Άγιοι.
Οι μη έχοντες ελπίδα, ζουν ως εξής με αυτόν τον χρόνο που τους κυνηγάει.
Επιτρέψτε μου να πάρω από έναν σκοτεινό γκρίζο χώρο μιας συνείδησης, του Κωνσταντίνου Καβάφη, κάποιους στίχους, ποιητικό λόγο, για να καταλάβουμε πως βλέπει ο άνθρωπος εκείνος τον Θάνατο, τον Χρόνο.
Ένας γέρος, περιγράφει έναν γέρο.
«Στου καφενείου του βοερού το μέσα μέρος, σκυμμένος στο τραπέζι κάθεται ένας γέρος με μία εφημερίδα εμπρός του χωρίς συντροφιά, και μες των άθλιων γηρατειών την καταφρόνια, σκέφτεται, πόσο λίγο χάρηκε τα χρόνια που είχε και δύναμη και λόγο και ομορφιά.
Φταίει που γέρασε πολύ, το νιώθει, το κοιτάζει, και εν τούτοις ο καιρός που ήταν νέος μοιάζει σαν χθες, το διάστημα μικρό, το διάστημα μικρό, και συλλογιέται η φρόνησης πως τον γέλα και πως την εμπιστευόταν πάντα – την ψεύτρα που έλεγε – αύριο, αύριο, έχεις πολύ καιρό μπροστά σου – θυμάμαι ορμές που βάσταγε και πόση χαρά θυσίαζε, την άμυαλή του γνώση, κάθε ευκαιρία τώρα χαμένη την εμπαίζει.
Μα από το πολύ να σκέφτεται και να θυμάται, ο γέρος εζαλίστηκε, και αποκοιμάται στου καφενείου ακουμπισμένος το τραπέζι»,
Αλλά κάνει ένα βήμα παραπέρα και βλέπει τον χρόνο μέσα από μία φοβερή διάσταση.
Του μέλλοντος οι μέρες στέκονται, μπροστά μας σαν μια σειρά κεράκια αναμμένα, χρυσά, ζεστά και ζωηρά κεράκια
Οι περασμένες μέρες πίσω μένουν μια θλιβερή γραμμή κεριών σβησμένων, τα πιο πολλά βγάζουν καπνό ακόμα, κρύα κεριά λιωμένα και κυρτά δεν θέλω να τα βλέπω. Με λυπεί η μορφή των και με λυπεί το πρώτο φως τους να θυμούμαι.
Εμπρός κοιτάζω τα αναμμένα μου κεριά, δεν θέλω να γυρίσω να μην δω και φρίξω γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνει.
Στην λέξη γρήγορα περικλείεται η έννοια του ψυχολογικού χρόνου, ότι ευχάριστο, ότι δυσάρεστο μπορεί ανάλογα, περνάει γρήγορα έρχεται γρήγορα, τι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνει, τι γρήγορα που τα σβηστά κεριά πληθαίνουν.
Κυρίες και Κύριοι ο ψυχολογικός χρόνος επηρεάζει τον ρυθμό του ανθρώπου, αυτό που βιώνουμε, ότι είναι αυτό.
Όσοι έχετε διαβάσει, όλοι θα έχετε διαβάσει τους «Αθλίους» του Βίκτωρα Ουγκώ, σας θυμίζω κάτι για να έχουμε την έννοια αυτή του βασανιστικού βιώματος του χρόνου.
Είναι βράδυ και ο Δήμαρχος ζεί ακριβώς ένα φοβερό δίλημμα, ξέρει ότι στο Αράς, πρόκειται να δικαστεί, δικάζεται κάποιος άλλος στην θέση του και αυτός έχει μία κοινωνική αναγνώριση είναι ο μεγάλος ο Δήμαρχος που έχει κάνει την μεγάλη Βιομηχανία, αλλά στην θέση του, θα δικαστεί κάποιος άλλος, και μέσα σε αυτή την νύχτα, καθώς ξημερώνει, κοιτάζει, και ενώ ήταν μαύρα τα μαλλιά στα χαράματα είχαν γίνει λευκά τα μαλλιά.
Η ψυχολογία, περιγράφει κάτι άλλο :
Πώς επηρεάζεται ο βιολογικός άνθρωπος από όλα αυτά και πολύ περισσότερο η συνείδηση του ανθρώπου.
Περιγράφουν στιγμιότυπα από τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο όπου στα χαρακώματα της Δουνκερνης, ήσαν εκεί μέσα άνθρωποι οι οποίοι πολεμούσαν μήνες ολόκληρους, έβρεχε από πάνω, λασπόνερα, σκοτωμένοι άνθρωποι και έγερναν λίγο να κοιμηθούν στα κουφάρια των σκοτωμένων επάνω και εκεί τα ποντίκια ήσαν πελώρια και έτρεχαν να φάνε τις σάρκες.
Έχουμε την περιγραφή ενός ανθρώπου, που ενώ είχαν την πληροφορία ότι την επομένη θα γινότανε ένας μεγάλος βομβαρδισμός και μέσα σε μία νύχτα, άσπρισε, καταβλήθηκε, έγινε γέρος.
Είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της βιώσεως που περιγράφει η Ψυχολογία.
Η ανθρώπινη ζωή, ενώ είναι πεπερασμένη όμως, ταυτόχρονα μετέχει στην αιωνιότητα.
Εμάς, δεν μας αρέσει να ακούμε αυτά.
Μας αρέσει να ζούμε με την χαρά! Δηλαδή μετέχουμε στο υπέρχρονο, στο χρόνο που ανήκει το μεταβαλλόμενο, το φθειρόμενο.
Ο κόσμος και ο Θάνατος.
Στην περιοχή του αιώνιου υπάρχει ο Άναρχος, ο Άφθορος, ο Αήδιος Θεός ο Ών ο Ήν και ο Ερχόμενος.
Το ανθρώπινο πνεύμα, γράφει ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος στο βιβλίο του εγγίζει το Άπειρο και την Αιωνιότητα σε βάθη τέτοια που εμείς οι ίδιοι οι φορείς του Πνεύματος αυτού, μπορεί να μην τα φτάνουμε.
Κανένας άνθρωπος δεν φθάνει ως τον εαυτό του.
Ως τόσο ο εαυτός του, εγγίζει την Αιωνιότητα.
Η Αιωνιότητα στην επίγεια ζωή του ανθρώπου είναι μία αδιάκοπη πάλη μέσα στον χρόνο και τον χώρο όπως είπαμε, με τον Θάνατο κυρίως.
Ο Θάνατος μετατρέπει τον χρόνο σε ένα δυσβάστακτο φορτίο που συνθλίβει την συνείδηση του ανθρώπου.
Μόνο ο εν Χριστώ άνθρωπος ως κεκλεισμένος Θεός, μπορεί να άρει το φορτίο αυτό του Θανάτου, και να κάνει έτσι την ζωή του να πλημμυρίσει από φως ιλαρόν.
Γι’ αυτόν τον Χριστοειδή άνθρωπο, η επίγεια ζωή είναι μία προετοιμασία για την αιωνιότητα.
Κος Κρουσταλλάκης
Καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών